Narodziny i chrzty Litwy

 opublikowano 16/07/2012 - 11:11.

http://blogmedia24.pl/node/58944

 

Pomnik Mendoga,Stary Arsenał, Wilno

 Cztery  lata temu , Litwa,Lietuva, Republika Litewska, Lietuvos Respublika, obchodziła  tysiąclecie swej państwowości.

W  kronice kwedlinburskiej, pisanej w XI w; przy roku  1009 r. widnieje następujący zapis:

 

„Święty Brunon, drugiego imienia Bonifacy, arcybiskup i mnich w 11 roku swego wyświęcenia zginął 9 marca, ścięty przez pogan na granicach Rusi i Litwy z 18 towarzyszami i wzięty został do niebios.”

 

"„…Sanctus Bruno, qui cognominatur Bonifacius, archiepiscopus et monachus, 11. suae conversionis anno in confinio Rusciae et Lituae a paganis capite plexus, cum suis 18, 7. Id. Martii petiit coelos.Obiit Wigbertus Merseburgensis episcopus, cui successit Thiatmarus…”

W tym zdaniu po raz pierwszy pojawia się nazwa Litwa

 

 

 

 

 

Fresk z opactwa Św. Krzyż przedstawiający śmierć Brunona z Kwerfurtu.

 

 

Opactwo na Świętym Krzyżu

 

 

 

Zapis o nazwie Litwa stosunkowo późno przyszedł na Świat, bo dla tego Świata,takie nazwy jak Prusy, Litwa i Jadźwingowie, Ruś znaczyły jedność.

Święty Brunon z Kwetlinburga, na misję udał się wyposażony przez Króla Bolesława I Wielkiego. Poszedł tą samą  drogą co Jego wielki poprzednik Święty Wojciech.

 

Bracia Litwini bardzo szybko zapomnieli o świętym mnichu z Quedlinburga tym bardziej, ze ten uczony i święty mnich chciał Litwinów pozbawić ich  wiary pradawnych przodków.

Na dodatek prawdopodobnie jest pochowany w Polsce w Mogilnie.

 

Więc na patrona milenium wybrali sobie koronacje pierwszego i jedynego króla Litwy Mendoga.

 

 

 

Pomnik Mendoga,Stary Arsenał, Wilno

 

To, że Litwa stała się młodsza o lat 244 nie miało dla naszych dawnych braci, dziś złych sąsiadów żadnego znaczenia.

 

     Pierwsze wzmianki o Litwie, znaleziska archeologiczne świadczą, że osadnictwo w tym rejonie istniało już na kilka tysięcy lat przed naszą erą. Że tak wcześnie istniało tam osadnictwo nie możemy się dziwić, gdyż ludy , które tam żyły, czerpały korzyści z morza i jeziora Ładoga. Pochodzenie nazwy Litwa prawdopodobnie bierze się od rzeki Leita, Kraj nad rzeką.

 Pod koniec X wieku pojawia się nazwa Litwa u Latopisów ruskich;

 Mniej więcej do XIII wieku, Litwę zamieszkiwały liczne luźne  plemiona, nie posiadające żadnej organizacji.

Dopiero  w XIII wieku rodzi się państwowość Litewska. Tworzy ją ród Ryngoldowiczów. Jako samodzielny władca występuje Mindaugas, Mendog, który koronuje się 6 lipca  1253 roku za zgodą papieża Innocentego IV.

 

 

 

Bulla Innocentego IV z 1251 r. ze zgodą na koronację Mendoga pod warunkiem przyjęcia chrztu

 

W tym czasie na tronie Krakowskim zasiada, Bolesław V Wstydliwy ostatni Piast Małopolski

 

 Taką sytuacje wymuszają sąsiedzi, których jedynym celem jest podbój Litwy. Mimo konieczności władzy centralnej, która mogła by przeciwstawić się najeźdźcom. Litwa to kraj dziki, pogański nie uznający żadnej władzy zwierzchniej. Mendog zostaje zamordowany w 1253 r przez członków własnego rodu / być może synów / Jeszcze za życia Mendoga Litwa przyjmuje chrzest w 1251 roku. Przyjęcie chrztu, pozwala Mendogowi koronować się . Po śmierci Mendoga na Litwie dochodzi do kolejnych mordów w walce o władze. Kres walkom położył Gedymin, żyjący w latach 1317-1341. W 1316 roku objął władze po bracie Witenesie, którego kazał zamordować. Mimo , iż ciąży na nim piętno mordercy to on wyprowadza Litwę z mroków ciemności. Giedymin,Gediminas,twórca dynastii Gedyminowiczów podzielił swój kraj miedzy siedmiu synów Monwida, Kiejstuta, Olgierda,Narymunta,Koriata, Lubarta i Jawnutę..

 

Jego córka Aldona Anna Giedyminówna, wyszła za mąż za przyszłego Króla Polski, Kazimierza Wielkiego. Jej matką była Jewna.

 

Ślub odbył się w Krakowie 16 października 1325 roku.W dniu 25 kwietnia 1333. koronowana na Królową Polski. Giedymin miał ośmiu synów i sześć córek. Znając stosunki panujące w ówczesnej Litwie nie sądzę aby matką wszystkich dzieci była Jewna. Okres Panowania Giedymina to najświetniejszy okres w tysiącletnich dziejach Litwy. W 1344 r Olgierd i Kiejstut nie podporządkowali się woli sławnego ojca. Bracia podzielili się władzą na Litwie. Olgierd zmarł w roku 1377 roku przekazując władztwo Jagielle, synowi z drugiego małżeństwa z Julianną Twerską, córką  Aleksandra. Pozostał jeszcze Stryj Kiejstut, którego Jagiełło kazał zamordować w Krewie, a dzieci utopić.  Kiejstut z drugą żoną Birutą, pogańska kapłanką  Praurimy z Połągi, miał synów: Witolda  Wojdata, Butawda, Zygmunta,Tautwila, córki Miklasę, Danutę, Ryngałłe.  Jagiełło, kazał zamordować żonę stryja Birutę, po ucieczce aresztowanego Witołda. Braci Witołda prawdopodobnie kazał utopić. Witołd Vytautas, urodził się około 1350 roku, Zmarł 27 października 1430 roku, jako Wielki Książe Litewski

 

Witold, Vytautas, Wielki Książe Litewski

 

 Dwaj stryjeczni bracia Jagielło i Witold prowadzili nieustanne, mordercze wojny o panowanie na Litwie. Panowie, byli tak okrutni, że dzieci stryjecznego żywcem topili. W Czasie wojen u boku ojca Kiejstuta; w wyniku różnych aliansów politycznych, Jagiełło te bratobójczą wojnę wygrywa. Z więzienia ucieka na Mazowsze do Księcia Mazowieckiego Janusza. Być może w tym czasie, Witold myśli o mariażu z Jadwigą, królową Polski. Jagiełło wyprzedza stryjecznego, ma poparcie panów Małopolskich. Wyjeżdża do Malborka w 1382 roku, gdzie przyjmuje chrzest po raz drugi lub trzeci ???, jako Wigand. Jagiełło w tym czasie był chrzczony juz cztery razy. Czekał go piąty jako Króla Polskiego. Po opuszczeniu zakonu, Witołd ponownie wraca do pogaństwa. W tym okresie stryjeczni dochodzą do wnioski , że dalsze wojny szkodzą i jednemu i drugiemu.

 

 

 Panowie zawierają w dniu 14 sierpnia  1385 roku Unie w Krewie. Unie personalną królestwa Polskiego z Wielkim Księciem Litewskim. Mimo Unii w Krewie, panowie bracia stryjeczni nadal toczą wojny. Na tronie książęcym w Wilnie zasiada brat Skirgiełło. Witołd po raz trzeci przyjmuje chrzest od zakonu i kolejny raz przyjmuję imię Aleksander. W wyniku negocjacji w które wkracza Królowa Jadwiga, Witold opuszcza cichcem obóz Krzyżaków. W wyniku porozumienia wymuszonego przez Królową Jadwigę,zostaje zawarte porozumienie w dniu 4 sierpnia 1392 roku w Ostrowie Między Władysławem a Witoldem. Aby zakończyć kres wojen domowych na Litwie, Jagiełło prosi Henryka Mazowieckiego, biskupa nominata Płockiego. Henryk Mazowiecki ze swej roli wywiązuje się znakomicie, Witołd Opuszcza Zakon i wraca na Litwę.  W tym czasie dochodzi do skandali. Władysław zakochuje się w siostrze Witolda Ryngałłe. W okolicznościach bliżej nie znanych Witołd zaczął używać od  1395 tytułu Wielkiego Księcia Litwy. W 1399 roku, 12 sierpnia nad brzegami   Worskli Witold ponosi sromotną klęskę. Ponosi klęskę z Tatarami Złotej Ordy dowodzonymi przez Timura Kołtuka. Wojska rusko -litewskie wspierali polscy pancerni. Unia w Horodle podpisana w 1413 roku, daje Witoldowi prawo do tytułu wielkiego Księcia Litewskiego. Witołd miał trzy żony.

W dniu  11 stycznia 1386 roku  w Wołkowysku, panowie małopolscy formalnie dokonali wyboru Jagiełły na tron polski.

 

 

Władysław Jagiełło

 

 Sześćset dwadzieścia pięć   lata temu, 4 marca 1386 roku,Wielki  Książe Litewski Władysław Jagiełło, Jogaila Algirdaitis, został koronowany w Krakowie, w Katedrze Wawelskiej na   Króla Polski przez Arcybiskupa Gnieźnieńskiego Bodzante, herbu Szeliga, wielkorządcę krakowskiego. Po koronacji Władysław II Jagiełło przyjął tytuł:

Wladislaus Dei gracia Rex Polonie, nec non terrarum Cracovie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lituanie princeps supremus, Pomeranie, Russieque Dominus et heres, etc.

W Rzeczypospolitej Szlacheckiej a potem Rzeczypospolitej Obojga Narodów zawsze drogi do korony polskiej były usłane cierniami. Syn Olgierda litewskiego  z dynastii Giedyminowiczów nawet nie mógł śnić o koronie Królów Polski.

Siermiężny, zabobonny chłop z Litwy,barbarzyńca, pięć razy biorący chrzest i pięć razy żonaty przed Jadwigą Andegaweńską, zostaje Królem Polskim. Później się okaże, że jednym z najlepszych. Może najlepszym.

 

 

 

Królowa Jadwiga,Ryt. Branche wg rysunku Józefa Szymona Kurowskiego (I poł. XIX w.)

 

 

 

Portret królowej Jadwigi Andegaweńskiej, autor Marcello Bacciarelli

 

 

Po bezpotomnej śmierci Jadwigi  by umocnić swe prawa do korony,Władysław Jagiełło, poślubił 29 stycznia 1402 r. wnuczkę Kazimierza Wielkiego, Annę Cylejską córkę Jadwigi Żagańskiej a rok wcześniej na nowo określono stosunki Polski i Litwy aktem unii wileńsko-radomskiej.

Działania panów polskich były podyktowane wzrastająca potęgą Krzyżacką w Europie. W owym czasie zajmowali polskie terytoria nad Bałtykiem. Atakowali Litwę,Planowali przyłączyć do Zakonu Żmudź. W 1404 roku Krzyżacy zajęli Litwę. Polska w 1409 roku udziela pomocy Żmudzi. Wojna Polsko- Krzyżacka był nieunikniona.

 Krzyżacy, prowadzili na szeroko zakrojoną skalę propagandę. Do Malborka przybywały tysiące rycerzy, gotowych na wszystko w imię Europy i walki z "poganami".

Władysław Jagiełło wyprzedził Krzyżaków, przygotował  się do walnej bitwy. Te najważniejszą bitwę dla siebie, przyszłej dynastii, Polski i Litwy wygrał. Polskie wojska bezapelacyjnie tę bitwę wygrały,

 Zakon krzyżacki już nigdy nie osiągnął potęgi jaka dysponował przed lipcem 1410 roku. Czy jest prawdą, że stryjeczni bracia, Władysław Jagielło i Witołd, nie chcieli dobić śmiertelnego wroga, by stale być potrzebnymi przewrotnym Polakom. Tego już się nie dowiemy. Wiemy, że odstąpiono od zdobywania Malborka, choć Polscy wojowie już byli w dolnym zamku a załoga nie miała pożywienia. Nigdy się nie dowiemy dlaczego Król Polski, Litwin, przepuścił wojów, rycerstwo Zachody idące na odsiecz Malborka. Mógł je rozbroić i odesłać na zachód, mógł rozbić połową swoich wojsk.

 

Dziś stosunki polsko -litewskie pozostawiają wiele do życzenia.

 

Litwa od czasu uzyskania niepodległości w  dniu 16 lutego 1918 i  po  raz drugi 11 marca 1990 po rozpadzie sowietów ma pretensje do Polski o polonizacje ziem litewskich.

Litwa nie zdaje sobie sprawy, że bez, sojuszu i  pomocy Polski bardzo szybko by się stała łupem Krzyżaków i Moskwy.

 

 

Wawel, Grób świętej Jadwigi, królowej Polski. U grobu papież Jan Paweł II, Kardynał Macharski, metropolita krakowski

W dniu 31 maja 1979 Jadwiga została beatyfikowana  a 8 czerwca  kanonizowana 8 czerwca 1997roku . W obu przypadkach osobiście Jan Paweł II, ogłosił ją odpowiednio błogosławioną i świętą

 

 

Wawel, Nagrobek świetej Jadwigi, Królowej Polski

 

 

c.d.n