Bohaterowie września, obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku

 opublikowano 03/09/2014 - 19:02.

http://blogmedia24.pl/node/68884

Pomnik Obrońców Poczty Gdańskiej

 

Historia Wolnego Miasta Gdańsk, jest bardzo długa.Zaczyna sie w czasach pierwszych Pastów jeszcze przed Mieszkiem I. Powstało na terenach ziem Słowiańskich. Ograniczę się do odliczania od okresu Napoleońskiego. W owym czasie powstało jako Ville libre de Dantzig  jako protektorat Prus i Saksonii. Choć de iure nadzór sprawowała Francja. Powstało w dniu 9 lipca 1807 roki w wyniku pokoju w Tylży. Po I Wojnie Światowej, w której Niemcy poniosły druzgocącą porażkę, Traktat Wersalski, który ustanawiał nowy porządek Świata, przyznał Gdańsk Polsce. Nienawidzący Polski Anglicy a szczególnie ich premier David Lloyd George tak długo manipulował Amerykanami, że Gdańsk stał się miastem pod ochronom Ligi Narodów.

 Powstało 15 listopada 1920 roku. Wolne Miasto Gdańsk / Freie Stadt Danzig /miało własną ustawę zasadniczą, parlament, senat. Instytucje te jednak podlegały kontroli Ligi Narodów. 

Wolne Miasto Gdańsk, pozostawało formalnie pod zarządem Komisarza Ligi Narodów, miało własną konstytucję, parlament /Volkstag/, będący organem ustawodawczym, oraz senat, reprezentujący władzę wykonawczą. Pełnomocnikiem polskim w Wolnym Mieście Gdańsk, był Komisarz Generalny Rzeczypospolitej Polskiej.

 

 

Pierwszym był, pan minister Maciej Biesiadecki, Swą funkcję pełnił w okresie od - 8 lutego 1920, do   5 lipca 1921 roku

 

1. Oberregierungsrat Lothar Förster, w tym czasie Komisarz Rzeszy w Gdańsku (wcześniej prezydent Rejencji Gdańskiej, po 1920 - konsul generalny Niemiec w WMG) 2. pastor Wilhelm Reinhard, przewodniczący Zgromadzenia Konstytucyjnego 3. nadburmistrz Heinrich Sahm (później prezydent Senatu WMG) 4. głównodowodzący wojsk Ententy gen. Richard Haking (późniejszy Wysoki Komisarz Ligi Narodów w Gdańsku) 5. sir Reginald Tower, administrator Wolnego Miasta Gdańska w organizacji i tymczasowy Wysoki Komisarz Ligi Narodów 6. admirał Walter Cowan 7. Komisarz Generalny RP Maciej Biesiadecki

 

W wyniku porozumień polsko-niemieckich, została podpisana w dniu 9 listopada 1920 roku ugoda, zwana Konwencją Paryską. W wyniku wspólnych układów Polsko-Niemieckich, Polska zajmowała się problemami spraw zagranicznych, Terytorium Wolnego Miasta Gdańska, zostało włączone do polskiego obszaru celnego. Polska posiadała w Wolnym Mieście Gdańsku własną Pocztę / sieć /telefony, telegrafy

 

Poczta Polska w Wolnym Mieście Gdańsku

 

 

Skrzynka pocztowa Poczty Polskiej w WM Gdańsku

 

 

Znaczki Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsk

 

 

Po dojściu do władzy Adolfa Hitlera, Niemcy, bojkotowali postanowienia Traktatu Wersalskiego. Zabroniono, uczęszczania Polakom do szkół. Pracy w różnych instytucjach Wolnego Miasta.Zakupu ziemi. Liga Narodów spała snem twardym a później wiecznym. W wyniku bardzo usilnych starań, Polska uzyskała zgodę w dniu 17 marca  1924 roku na założenie własnej składnicy wojskowej na Westerplatte. W dniu 7 grudnia 1925 r.Liga Narodów przyznała Polsce prawo do posiadania straży wojskowej na Westerplatte. W wyniku niekorzystnego wyroku Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej w Hadze, Polska nie otrzymała zgody na stacjonowanie własnej floty wojskowej. Z tego tytułu wybuchały wieczne nieporozumienia. W 1938 roku władze w Wolnym Mieście Gdańsku przejmuje III rzesza. W dniu 15 października 1930 r.Hitler powierza stanowisko gauleitera gdańskiego, Albertowi Forsterowi *. W dniu napaści Niemiec  na Polskę, AlbertForster otrzymuje stanowisko Reichstatthale Reichsgau Danzig-Westpreußen.  W dniu 31 grudnia 1941 awansowany do stopnia  SS-Obergruppenführera.

 

W dniu 1 września Niemcy dokonały agresji na Polskę bez wypowiedzenia wojny. W pierwszej kolejności atakując Westerplatte i Pocztę Polską w Gdańsku. W dniu tym ogłoszono włączenie Wolnego Miasta Gdańska do III rzeszy niemieckiej.

 

Szwajcarskiemu profesorowi,, Carl Jacob Burckhardtowi, dano kilka minut na opuszczenie Gdańska. Był od 1 marca 1937 r.Wysokim Komisarzem Ligi Narodów w Gdańsku.

 

profesor Carl Jakob Burckhardt,Wysoki Komisarz Ligi Narodów w Gdańsku

 

Polska Poczta została utworzona w Wolnym Mieście Gdańsku na mocy Traktatu Wersalskiego, oraz Konwencji Paryskiej z 1920 r.Pierwsza placówka pocztowa została utworzona w Nowym Porcie.  Dyrekcję Poczt i Telegrafów Rzeczpospolitej utworzono w Gdańsku w 1921 roku przy Placu Heweliusza. następnie od 1925 roku tworzono placówki Gdańsk 2 na Dworcu Głównym,oraz Gdańsk 3 w Porcie. Od 1930 roku Poczta przy Placu Heweliusza stała się Urzędem Nr 1 Poczta posiadała centrale telefoniczna z bezpośrednim łączem z Polską. Rząd Polski zdając sobie sprawę ze stosunków panujących w Gdańsku, przeszkolił wszystkich pracowników w ramach przysposobienia samoobronnego. Większość pracowników Poczty należała do Związku Strzeleckiego, tajnej organizacji. Była szkolona w Polsce na kursach samoobrony.

 Atak na pocztę nastąpił około godziny 3:30 rano, kiedy wyłączono prąd i połączenie telefoniczne. Atak na Pocztę zainicjowały specjalne oddziały szturmowe gdańskiej policji, oddziały  SS Wachsturmbann "E" i SS-Heimwehr Danzig. Atakiem dowodził komendant gdańskiej policji pułkownik Willi Bethke,oraz Oberführer Johann Schäffer. Odziały niemieckie dysponowały bronią pancerną. W budynku Poczty Polskiej przy Placu Heweliusza w dniu ataku, 1 września przebywało: 43 pocztowców z Gdańska,oraz dziesięciu oddelegowanych z Gdyni i Bydgoszczy. W Budynku przebywał Polski kolejarz z Gdańska oraz dozorca budynku, jego zona i 10 letnia wychowanica.

 

Obrońcy Poczty Polskiej, dysponowali trzema ręcznymi karabinami maszynowymi, bronią ręczną i niewielką liczbą granatów. Według założeń, Naczelnego Wodza, Poczta Polska miała się bronić 6 godzin. Marszałek Rydz Śmigły nie przewidział, że Dowódca Armii Pomorze, Generał Władysław Bortnowski zostanie pobity w Lasach Tucholskich i Polskiej Poczcie nie udzieli żadnej pomocy.Plan ataku na Pocztę Polskę, Niemcy opracowali wcześniej. Zamierzali przebić się z sąsiedniego budynku urzędu pracy, jednocześnie atakując budynek z wszystkich stron. Polacy dzielnie odpierali ataki Niemców, regularnych oddziałów policji i wojska

 W drugim ataku ginie ppor. Konrad Guderski, Dowódca obrony Poczty.Ppor. Konrad Guderski, to doświadczony żołnierz, rzeczoznawca Ministerstwa Spraw Wojskowych , delegat Rządu do specjalnych zadań. Był dowódcą obrony Poczty od 1 września 1939 r

Drugi atak Niemcy przypuścili około godziny 11. Atakujący Niemcy otrzymali broń artyleryjską , dwoma armatami 75 mm. Atak ten bohaterscy obrońcy również odparli

 

Około godziny 15 Niemcy dokonali trzeciego ataku, wyposażeni w haubice 105 milimetrów. Dokonali podkopu pod budynek, zakładając 600 kilogramów trotylu. Po wysadzeniu budynku, obrońcy Poczty bronili się z piwnic. Mimo to Niemcom nie udało się zdobyć Poczty Polskiej. Około godziny 18, przy pomocy sikawek strażackich, Niemocy wlewali benzynę do piwnic i podpalali miotaczami ognia. Około godziny 19 obrońcy Poczty skapitulowali. Czasie ataku miotaczami ognia, zginęło żywcem : Bronisław Szulc, Brunon Marszałkowski, Stanisław Rekowski. Pozostałych nie udało się z identyfikować.  W wyniku kapitulacji, jako pierwszy piwnice opuścił około godziny 19 Dyrektor Poczty Polskiej, doktor, Jan Michoń

 

Doktor Jan Michoń, Dyrektor generalny Poczty Polskiej w Gdańsku

oraz wychodzący za nim z-ca Józef Wasik. Mimo iż nieśli biała flagę, natychmiast dzicz germańska ich rozstrzelała

 

 Z pozostałych obrońców, dwudziestu ośmiu, aresztowano, umieszczono w więzieniu Prezydium Policji. Szesnastu rannych umieszczono w szpitalu miejskim. Część,jedenastu, przebywających w szpitalu   zmarło z odniesionych ran i poparzenia. Po kilku dniach, grupę obrońców przetrzymywanych w więzieniu Prezydium Policji przewieziono do więzienia Victoria Schule dawna szkoła w Gdańsku, miejsce kaźni Polaków we wrześniu 1939. Prawdopodobnie w tym budynku zamordowano około 3000 Polaków z rejonu Gdańska. Z Victoria Schule udało się uciec sześciu:Andrzej Góralczyk, Franciszek Mielewczyk, Władysław Mielewczyk, Augustyn Młyński. Dwoje z uciekających, zostało złapanych, byli to: Franciszek Nionkowski, Alfons Flisykowski.Najmłodszą uczestniczka przebywającą w Poczcie Polskiej , to dziesięcioletnia Erwina Barzychowska, wychowanica Państwa Małgorzaty i Jana Pipków, dozorców poczty. Zmarła  poparzona w czasie palenia Poczty. Bohaterscy obrońcy Poczty Polskiej, zostali skazani na karę śmierci w czasie dwóch procesów. Pierwszy to sąd polowy generała Friedricha Eberhardta, wchodzącego w skład 3 Armii  Georga von Küchlera. W dniu 8 września skazano dwudziestu ośmiu pocztowców. Dwa dni później pozostałych dziesięciu.Wyrok wykonano, 5 października na poligonie SS na Gdańskiej Zaspie. Kierującym akcją był Komendant Obozu Stutthof- Sztutowo, SS-Sturmbannführer Max Pauly.

 SS-Sturmbannführer Max Pauly, został skazany w 1946 r. przez Brytyjski Trybunał na karę śmierci przez powieszenie,

Gauleiter, AlbertForster , został skazany na karę śmieci przez Najwyższy Trybunał w Gdańsku, na karę smierci. Wyrok wykonano 28 lutego 1952 roku w więzieniu na Mokotowie

 

 

*Albert Mria Forster, zbrodniarz niemiecki, ludobójca, był honorowym obywatelem Gdańska do 2008 roku, tak jak:

 

Adolf Hitler

 Hermann Göring

No cóż w Gdańsku urodził się i mieszka obecny premier Donald Tuski i matka kanclerz Niemiec Angeli Merkel